Heeft u zich wel eens afgevraagd welke rechtsvorm u het beste kunt kiezen als franchisegever? De meeste franchiseformules in Nederland zijn eigendom van één partij. De rechtsvorm van de franchisegever is hierbij meestal een BV. Maar er zijn ook franchiseformules waarvan de franchisenemers gezamenlijk eigenaar zijn. In dit soort gevallen is de rechtsvorm van de franchisegever meestal een coöperatie. Welke rechtsvorm beter geschikt is, hangt af van een aantal factoren.

Voordelen en nadelen van een BV als franchisegever
Bij een BV als rechtsvorm voor de franchisegever ligt de zeggenschap over de formule bij één partij
Wanneer de franchisegever een BV is, ligt het eigendom van de formule volledig bij de franchisegever en niet bij de franchisenemers. Dit kan een voordeel zijn ten opzichte van een coöperatie, waar alle franchisenemers gezamenlijk eigenaar zijn van de franchiseformule. Zo kan het aanpassen van de formule aan veranderende marktomstandigheden doorgaans sneller plaatsvinden.
Rekening houden met de Wet franchise
Wanneer u kiest voor een BV als rechtsvorm heeft u als franchisegever dus de volledige zeggenschap over uw franchiseformule. Wel moet u rekening houden met de Wet franchise. Deze wet bepaalt dat franchisenemers in vooraf bepaalde omstandigheden bij meerderheid moeten instemmen met een formulewijziging.
Grotere kans op tegenstellingen
Bij een BV als franchisegever delen de franchisenemers niet mee in de winst van de franchisegever. Wanneer franchisenemers het gevoel hebben dat zij de formule hen weinig oplevert, terwijl de franchisegever enorme winsten genereert, is de kans op tegenstellingen tussen franchisegever en franchisenemers aanwezig. De franchisegever kan deze kans verkleinen door continu te monitoren of franchisenemers een win-win gevoel ervaren in de samenwerking.
Voordelen en nadelen van een coöperatie als rechtsvorm voor een franchisegever
Meer gevoel van saamhorigheid door financiële verbondenheid van franchisenemers
Een minder vaak voorkomende rechtsvorm voor franchisegevers is de coöperatie. Bekende voorbeelden zijn Primera en Gamma.
Een coöperatie lijkt in veel opzichten op een vereniging. Het grote verschil is dat een coöperatie winst mag uitkeren aan de aangesloten leden. Wanneer de leden van een coöperatie franchisenemer zijn, kunnen zij dus meedelen in de winst van de franchisegever. Het voordeel hiervan kan zijn dat franchisenemers zich meer verbonden voelen met de franchiseorganisatie.
Ook de franchisegever met een coöperatieve rechtsvorm sluit een verticale overeenkomst met een franchisenemer
Een coöperatie wordt juridisch gezien als een horizontale samenwerkingsvorm. De coöperatie gaat echter een verticale franchiseovereenkomst aan met elke franchisenemer. De vrijstellingen voor franchiseovereenkomsten in de mededingingswetgeving gelden immers voor verticale overeenkomsten.
Snel inspelen op veranderingen kan lastig zijn
De zeggenschap over de franchiseformule ligt in het geval van een coöperatie bij de aangesloten franchisenemers. Vooral bij uiteenlopende belangen tussen franchisenemers kan het lastig zijn om snel in te spelen op veranderende marktomstandigheden. De franchisegever kan het risico hierop wel verminderen door een goed besturingsmodel te hanteren voor de coöperatie.
Wat is de beste rechtsvorm voor een franchisegever?
Vaak is een BV de meest logische rechtsvorm voor een franchisegever. Dit komt doordat een franchiseformule meestal in eigendom is van één ondernemer of onderneming.
In bepaalde gevallen kan een coöperatie als franchisegever een goed alternatief zijn. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van gezamenlijke ontwikkeling van een nieuwe formule door een groep van bedrijven. Ook in een situatie waarin de eigenaar van een franchiseformule deze wil verkopen aan de gezamenlijke franchisenemers, kan het oprichten van een coöperatie een optie zijn.
Wat de beste rechtsvorm is voor uw situatie, hangt af van meerdere factoren waaronder uw eigen wensen en voorkeuren en de omstandigheden van uw franchiseorganisatie.